Wincenty Pol
(patron Hufca Bieszczadzkiego w Lesku)


Wincenty Pol (1807–1872) – urodził się w Lublinie, młodość spędził w okolicach Lwowa, gdzie następnie studiował. W wieku 23 lat rozpoczął pracę na uniwersytecie w Wilnie. Wziął czynny udział w powstaniu listopadowym na Litwie, a po jego upadku udał się na krótką emigrację. Po powrocie do kraju wciąż angażował się czynnie w działalność patriotyczną. Utrzymywał kontakty m.in. z konspiracją przygotowującą powstanie w 1846 r. podczas Wiosny Ludów. Był powiązany również z powstaniem styczniowym.

Pol był geografem oraz etnografem, który wiedzę o życiu, tradycji i zwyczajach ludowych czerpał z bezpośredniej obserwacji i doświadczeń wyniesionych z przebywania z ludem.

W 1833 r. Wincenty Pol po raz pierwszy przybył do Leska, do zamku Krasickich, gdyż wcześniej poznał hrabiego Ksawerego Krasickiego i zaprzyjaźnił się z nim. Była to krótka wizyta, poprzedzona jedną z pierwszych bieszczadzkich wycieczek poety – na górę Łopiennik.

Na dłużej Pol przybył w Bieszczady w 1836 r. Osiadł wówczas w leskich dobrach Ksawerego Krasickiego, we wsi Kalnica, gdzie poza gospodarzeniem poświęcał czas swoim pasjom – naukom przyrodniczym i geograficznym. Tutaj też przywiózł, poślubioną w 1837 r., żonę – Kornelię. W ciszy kalnickiego dworku, nazywanego „Szumnym Dworem”, powstawały liczne utwory pisarskie Pola.

W 1838 r., na prośbę Ksawerego Krasickiego, Wincenty Pol zajął się przebudową leskiego zamku Piotra Kmity. Po zakończeniu prac budowlanych napisał do Krasickiego wierszowany list.

„Po trudach i mozołach i pielgrzymkach wielu,
Owom osiadł u Ciebie zacny przyjacielu!
W zamku, który przed wieki Piotr Kmita fundował,
Gdzie się ów sławny „Diabeł Stadnicki” wychował,
Gdzie Szwed wznosił pożary i wojenne wrzaski,
Gdzie żyli Ossolińscy, a umarł Pułaski,
A kędy od pół wieku puszczyk wołał z wieży,
A wieczorem w komnaty bił rój nietoperzy.”

Gdy w 1839 r. Pol opuszczał Lesko, z ciężkim sercem rozstawał się z Ksawerym Krasickim, którego uznawał za swego dobrodzieja.

W 1849 r. Wincenty Pol został mianowany profesorem geografii w Uniwersytecie Jagiellońskim. Miłość do przyrody sprawiła, że Pol nie prowadził „suchych wykładów”, ale organizował ze swoimi studentami ciekawe naukowe wycieczki.

Do najsłynniejszych utworów poety należy „Pieśń o ziemi naszej”, w której przedstawił on wszystkie regiony naszej ojczyzny w różnych porach roku.

Wincenty Pol zmarł w 1872 r., pochowano go na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. W 1881 r. prochy geografa-poety przeniesiono do Kościoła oo. Paulinów na Skałce.