Początki osadnictwa w Biskupinie sięgają prawdopodobnie ok. 700 lat p.n.e., kiedy to ludność prasłowiańska kultury łużyckiej wzniosła na niewielkiej, dwuhektarowej wyspie na Jeziorze Biskupińskim owalny gród. Z brzegu dotrzeć do niego można było po drewnianym pomoście mającym ponad 250 metrów długości. Do środka wejść można było przez jedną, dobrze strzeżoną bramę zwieńczoną wieżą górującą nad grodem. Wał obronny otaczający osadę zbudowano z drewnianych skrzyń wypełnionych ziemią i dodatkowo oblepionych gliną, co miało uniemożliwić podpalenie drewnianej konstrukcji. Miał on 6 metrów wysokości. Dodatkowo gród broniony był kilkoma rzędami pali wbitych ukośnie w bagno. Wszystkie te zabezpieczenia miały zapewnić mieszkańcom bezpieczeństwo i skuteczną obronę w razie napaści wroga.

Wewnątrz grodu, tuż przy bramie wjazdowej, znajdował się plac, który był miejscem spotkań i handlu. Wzdłuż 12 równoległych uliczek zbudowano w 13 rzędach ok. 100 jednakowej wielkości drewnianych chat o wymiarach ok. 10 na 8 metrów każda. Chaty w każdym rzędzie pokryte były jednym wspólnym dachem wykonanym prawdopodobnie z trzciny. Pojedynczy dom składał się z przedsionka, w którym trzymano zwierzęta hodowlane i izby głównej, gdzie członkowie liczącej od 8 do 10 osób rodziny spali na jednym, dużym, zbitym z desek łożu oraz przygotowywali posiłki nad owalnym, zbudowanym z kamieni paleniskiem.

Osadę mogło zamieszkiwać od 800 do 1000 osób. Mieszkańcy Biskupina trudnili się zbieractwem, rybołówstwem, myślistwem, uprawą roli, hodowlą zwierząt i rzemiosłem (np. tkactwem, garncarstwem). Handlowali także z sąsiadami i wędrownymi kupcami, co ułatwiał im przebiegający w pobliżu Bursztynowy Szlak.

Prawdopodobnie ok. VI wieku p.n.e. podnoszące się wody Jeziora Bis-kupińskiego stopniowo zalały osadę, a mieszkańcy przenieśli się w inne miejsce. Pozostałości ich grodu zachowały się dzięki mułowi i powstałym po opadnięciu wód złożom torfu.

Gdy poziom wody w jeziorze znów się obniżył, w VII wieku n.e. Słowianie zbudowali na tym samym miejscu nową osadę.

Ponowne odkrycie Biskupina miało miejsce w 1933 roku, kiedy to młody nauczyciel miejscowej szkoły Walenty Szwajcer zauważył wystające z wody i brzegu jeziora pale. Swoim odkryciem starał się zainteresować różne instytucje. Wykopaliska rozpoczęte w 1934 roku przez ekspedycję archeologiczną kierowaną przez prof. Józefa Kostrzewskiego trwały do wybuchu II wojny światowej.

Po wojnie prace archeologiczne kontynuował asystent prof. Kostrzew-skiego - prof. Zdzisław Adam Rajewski, pod którego kierownictwem w latach 70-tych XX wieku rozbudowano rezerwat, nadając mu obecny kształt. Oprócz grodu można tu bowiem obejrzeć zrekonstruowane domostwa z różnych epok.

Współcześnie w muzeum i rezerwacie Biskupin organizowane są liczne imprezy i festyny, przybliżające kulturę, sztukę i życie codzienne dawnych Słowian.

Plan grodu w Biskupinie


Brama wejściowa


Chata w osadzie


Wnętrze chaty

Powrót