Miasto rozłożone na siedmiu wzgórzach niczym Rzym i nad trzema jeziorami kiedyś było małą osadą założoną wg legendy na wzgórzu, w miejscu, gdzie Lech na dębie spostrzegł białego orła. Wzgórze to na cześć Lecha nazwano jego imieniem. W rzeczywistości o samych początkach Gniezna niewiele wiadomo. Na pewno w VIII wieku na Wzgórzu Lecha zbudowano gród z siedzibą książęcą, obok podgrodzie, a wszystko otoczono wałem drewniano-ziemnym. Gniezno z roku na rok coraz bardziej rozkwitało. W X wieku stanowiło już jeden z głównych ośrodków państwa Piastów. W nim to w 1000 roku odbył się słynny Zjazd Gnieźnieński, a ćwierć wieku później było świadkiem koronacji pierwszego króla Polski, Bolesława Chrobrego, a po jego śmierci Mieszka II.

Lecz świetność Gniezna nie trwała długo. W 1038 roku książę czeski Brzetysław najechał na gród, powodując znaczne jego zniszczenie. Osadę na Wzgórzu Lecha szybko odbudowano, ale po przeniesieniu przez Kazimierza Odnowiciela stolicy państwa do Krakowa, zaczęło tracić swoją polityczną rolę. Po śmierci Bolesława Krzywoustego w 1138 roku i podzieleniu Polski między jego synów Gniezno stało się rezydencją Mieszka III Starego. Jego długie rządy korzystnie wpłynęły na rozwój grodu, dzięki czemu stał się stolicą dzielnicy Wielkopolski. W 1239 roku Gniezno otrzymało prawa miejskie.

W 1331 roku, podczas najazdu krzyżackiego, miasto znów zostało zrabowane i uległo zniszczeniu. Lecz i tym razem zostało odbudowane. Stało się to za przyczyną Kazimierza Wielkiego, który przyczynił się też do jego rozwoju gospodarczego. Gdy na tronie polskim zasiadał Władysław Jagiełło, arcybiskupom gnieźnieńskim zaczęto przyznawać tytuł Prymasa Polski. I tak oto Gniezno stało się stolicą polskich prymasów.

W kolejnych latach miasto zaczęło tracić swoją pozycję w kraju. Stało się to za przyczyną wielu klęsk, pożarów, zarazy, a także najazdów obcych wojsk. Ale nadal pozostawało metropolią kościelną. W 1768 roku stało się stolicą województwa. Gdy nadszedł czas zaborów i niewoli, było głównym ośrodkiem powstania wielkopolskiego. Po odzyskaniu niepodległości przywrócono miastu dawny herb z orłem w koronie. Po II wojnie światowej nastąpiła rozbudowa i dynamiczny rozwój miasta.

Dziś Gniezno, poza tym że jest ważnym ośrodkiem przemysłowym, ma także znaczenie jako miasto turystyczne. Głównym jego zabytkiem jest katedra gnieźnieńska z grobem św. Wojciecha i słynnymi Drzwiami Gnieźnieńskimi z ok. 1175 roku. Gniezno to także ważne miasto na Szlaku Piastowskim.

Katedra w Gnieźnie
- widok z lotu ptaka


Katedra w Gnieźnie


Katedra w Gnieźnie

Powrót